uni စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးပညာနှင့် နိုင်ငံတကာ စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး တက္ကသိုလ်များ (အပိုင်း-၅)

ထိုမှန်ခြံတွင် အပူပိုင်းဒေသ အပင်ပေါင်း ၄၀၀ ကျော်ရှိပါသည်။ စပါး ဆီအုန်း၊ အုန်းပင် အပူပိုင်းဒေသ အပင်များကို စုံလင်အောင်ထားပေးထားရာ ဂျာမနီတနိုင်ငံလုံးမှ မူလတန်း၊ အလယ်တန်း၊ အထက်တန်း ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူများ သူတို့ရဲ့ စိုက်ပျိုး၊ မွေးမြူရေး သင်ရိုးညွှန်း တမ်းအရ စနေ၊ တနင်္ဂနွေနေ့တိုင်း လေ့လာရေးခရီး လာရောက်ကြရာ အလွန်ကျေးဇူးများလှသော အစီ အစဉ်ပင် ဖြစ်ပါတော့ သည်။

တက္ကသိုလ်ပိုင် ဟက်တာ ၃၄၀ ( ဧက ၈၀၀-ကျော်) ရှိသော ဩဂဲနစ် စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေး သုတေသ နစိုက်ကွင်း  (Organic Teaching and Research Farm for Agriculture) သည်လည်း ဖရမ်ကင်ဟောက်စင် (Franken Hausen) မြို့ 
ကလေးအနီးတွင် ရှိပါသည်။  

မှန်ခြံတွင် အလင်းရောင် (Light, Solar Radiation)၊ အပူချိန် (Temperature)၊ ရေနှင့်အစိုဓာတ် (Water and Moisture)၊ နေ့တာတိုရှည်မှု (Day length)  ကိုထိန်းချုပ်ပေးနိုင်သော ကိရိယာ၊ အထူးအခန်း (Special Growth Chamber) တို့ရှိရာ ကျွန်တော် ပထမဆုံးသော သု တေသန ပဲတီစိမ်း ဒေသမျိုး ၄ မျိုး၏ ကြီးထွားမှုနှင့် အမိုင်နိုအက်စစ်ပါဝင်မှုသုတေသနကို ထိုချိန်ဘာအခန်းတွင် ပြုလုပ်ခဲ့ရပါသည်။ ပဲတီစိမ်းပရိုတိန်းတွင် ပါဝင်သော အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ (Amino Acids) ကိုတော့ ဒေါက်တာတင်အေးအေးနိုင်တို့ဌာနရှိရာ ဘူတာရုံမြောက်ပိုင်းနယ်မြေ (Nord Bahnhof Campus) ရှိ ဓာတ်ခွဲခန်း (Laboratory) တွင် သွားရောက်လုပ်ဆောင်ခဲ့ရပါသည်။ ကျွန်တော်တို့ဌာနရှိရာ နယ်မြေကတော့ မြို့ထဲရှိ အမှတ်-၁၉၊ စတိန်းလမ်း နယ်မြေ (19 SteinStrasse (Stein Street) Campus) ပါ။

ကျွန်တော်တို့ပါရဂူဘွဲ့သင်တန်းမှာ သုတေသနကျမ်းပြု (Ph.D Dissertation) ဖို့ ဓာတ်ခွဲခန်းနှင့် စိုက်ကွင်းများ (Laboratory Ana-lysis and Field Experiments) တွင် အချိန်များစွာပေးရန် အဓိက ဖြစ်ပါသည်။ သို့သော် ကျွန်တော့်မှာ တက္ကသိုလ်မှ လာရောက်သူ ကျောင်း ဆရာတယောက် ဖြစ်သဖြင့် မဟာသိပ္ပံ၊ ဘွဲ့ကြိုသင်တန်းများတွင် အင်္ဂလိပ်လိုသင်ကြားပေးသည့်  ကျွန်တော့်ဘာသာရပ်  လယ်ယာသီးနှံနှင့်သက်ဆိုင်သော ဟောပြောပို့ချချက်များ (Lecture)၊ ဆွေးနွေးပွဲများ (Seminar) ကို ကျွန်တော် ဓာတ်ခွဲခန်းအလုပ် အချိန်အားရင်အားသလို တက်ရောက်နားထောင်ဖြစ်ပါသည်။

 မြေဆီလွှာဓာတုဗေဒမှ ပါမောက္ခ ဒေါက်တာ ရစ်ချ်တာ (Professor Dr. Richter) သင်ကြားချိန်တွင် ဘာကြောင့်မှန်းမသိ ဂျာမန်ကျောင်းသားများ နောက်ကျနေရာ အချိန်စေ့သည်နှင့် သူက ‘ငါတို့ သင်ခန်းစာစမယ်၊ မင်းတယောက်ရှိရင်ရပြီ’ ဆိုပြီး သင်ကြားပါတော့သည်။ နောက်မှ ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူများ တဖွဲဖွဲ ရောက်ရှိလာပါတော့သည်။ အချိန် အလွန်တိကျပါသည်။ ဆရာမ ဒေါ်နီနီထွန်း ဤဆရာနှင့်တွဲကာ ၃ လ သုတေသန လာလုပ်သွားပါသည်။ ကျွန်တော် ပါရဂူဘွဲ့သုတေသနက စိုက်ပျိုးထားသောပြောင်းဖူးနှင့် ပဲတီစိမ်းအရွက်နှင့် မျိုးစေ့များတွင် ကျွန် တော်တို့ဌာနအောက် ဓာတ်ခွဲခန်းတွင် နိုက်တြိုဂျင်ပါဝင်မှုရာခိုင်နှုန်း (Nitrogen Content % in Seeds and Leaves) တိုက်ရိုက်ရှာဖွေရပါသည်။ ဖော့စဖော့ရပ် (Pho-sphorus) ပါဝင်မှုကို ပါမောက္ခ ဒေါက်တာ ရစ်ချ်တာ ၏ဓာတ်ခွဲခန်းတွင်သွားရောက်ပြုလုပ်ရာ ဓာတ် ခွဲခန်းမှူး မစ္စတာ ဘိုကတ်ဟိုင်းလစ်တက်ရှ် (Mr. Borkart Heilitag) တစ်ဦးတည်းပဲရှိပြီး သူ့လက်သူ့ခြေပဲ အကူအညီပေးခဲ့ရာ အလွန် ကျေး ဇူးတင်ရပါသည်။ နောက်တစ်ဦးမှာ ကျွန်တော့်ပါမောက္ခ၏ အတွင်းရေး မှူးကြီး ဒေါ်ဟာဘာ (Frau Sigrid Haber) ပဲ ဖြစ်ပါတော့သည်။ သူတစ်ဦးတည်းပင် ပါမောက္ခကိုယ်စား ဖုန်းပြော၊ စတိုမှ စာရွက်စာတမ်း ထုတ်ပေး၊ ဌာနမှစာပေးစာယူလုပ်၊ သင်ကြားရေး သုတေသနလုပ်ငန်းများ၊ စာသင်ချိန် (Time-table) များ စီစဉ်၊ နောက်ဆုံးကုန်ကုန်ပြောရလျှင် မနက်ပိုင်း ကော်ဖီသောက်ချိန် (Coffee Break) အထိ အကွက်စေ့အောင်စီစဉ်ပေးခဲ့ရာ ဘယ်လိုမှမမေ့နိုင်အောင် ဖြစ်ခဲ့ရပါသည်။ သူတို့နှစ်ဦးလည်း အငြိမ်းစားယူသွားပါပြီ၊ အလွန်လွမ်းလှပါသည် (I miss them a lot)။

ကျွန်တော့်ဆရာ အချိန်တိကျပုံ မှာ ပိုပြီး အမှတ်တရဖြစ်ပါသည်။ ကျွန်တော် ဘွဲ့ရပြီး မြန်မာပြည် အပြီးပြန်တော့ ဘူတာရုံကို သူလိုက်ပို့မည် ပြောပါသည်။ ရထားကလည်း အချိန်အတိအကျ၊ ဆယ်မိနစ်အလိုတောင် သူက ကျွန်တော့်အဆောင်မလာသေး၊ ကျွန်တော်က စိတ်ပူတတ်၊ ဒုက္ခတော့ရောက်ပြီပေါ့။ မကြာမီဆရာသမားက ရောက် လာပြီး ဘူတာသို့ သွားပါတော့သည်။ ကျွန်တော်တို့လည်း ဘူတာအရောက်၊ ရထားလည်းဝင်အလာနဲ့ ကွက်တိပါပဲ၊ မြို့ကလေးဘူတာမို့ အပြေးအလွား လက်ဆွဲအိတ် (Luggage) ကြီးဆွဲ၊ ရထားပေါ်တက်ခဲ့ရသည်ကတော့ အမှတ်တရပါပဲ။ အဲဒါသာ လွဲခဲ့လို့ကတော့ ကျွန်တော့်လေယာဉ်လည်းမီမည်မဟုတ်ပါ။ ဂျာမဏီနိုင်ငံ ရထားပို့ဆောင်ရေး စနစ်က ကျွန်တော့်မြို့၊ ကက်ဆယ်နဲ့ ဖရမ့်ဖို့ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ် (Frankfurt International Airport) က ကီလိုမီတာ ၂၀၀ ကျော် (မိုင် ၁၂၀ လောက်) ဝေးကွာရာ၊ ရထားစီး ကြာမြင့်ချိန် နှစ်နာရီခန့်နှင့် လေဆိပ်သို့တိုက်ရိုက်ရောက်ရှိသွားပါသည်။ တကယ် ကားကျပ်လျှင် (Traffic Jam) ရန်ကုန်မြို့တွင်းပင် ထိုအချိန်လောက် ကြာနိုင်ပါသည်။

ဂျာမနီတနိုင်ငံလုံး စိုက်ပျိုး၊ မွေး မြူရေးပညာ သင်ကြားပေးသော တက္ကသိုလ်ပေါင်း (၁၁) ကျောင်းရှိပါသည်။ ထိုအထဲမှာမှ နာမည်ကြီးတက္ကသိုလ်များမှာ ဟိုဟင်ဟိုင်း တက္ကသိုလ် (University of Hohenheim) က စတင်ပါမည်။ ဒေါက်တာသန္တာကြည်၊ ဒေါက်တာရည်မွန်အောင်တို့ စိုက်ပျိုးစီးပွားရေး ပညာ ပါရဂူဘွဲ့ရလာပါသည်။ ယခု ဒေါ်နန္ဒာအေးချမ်း တက်ရောက်
သင်ကြားလျက် ရှိပါသည်။

နောက် မြူးနစ်နည်းပညာတက္က သိုလ် (Technical University of Munich) ဖြစ်ပါသည်။ မြန်မာကျောင်းသားတက်ရောက်မှု မသိရပါ။ နောက်တက္ကသိုလ်မှာ ဂူတင်ဂန်တက္ကသိုလ် (George August University of Goet-tingen)  ဖြစ်ပါသည်။ ယင်းတက္ကသိုလ်မှ စိုက်ပျိုးရေး ပါရဂူဘွဲ့ရရှိသူများမှာ ဒေါက်တာနန်းဆိုင်ဟွမ် (လက်ရှိ ရေဆင်းစိုက်ပျိုးရေးတက္ကသိုလ် ပါမောက္ခ ချုပ်)၊ဒေါက်တာမီမီအောင် (ပါမောက္ခ၊ အပင်မျိုးမွေးမြူရေး၊ အပင်ဇီဝကမ္မဗေဒနှင့် ဂေဟဗေဒဌာန (ကွယ် လွန်)၊ ဒေါက်တာကြည်မြင့် (ကွယ် လွန်)၊ ဒေါက်တာခင်သိန်းညွန့် (စိုက် ပျိုးရေးသုတေသနဦးစီးဌာန)၊ ဒေါက် တာလဲ့လဲ့ဝင်း၊ မဟာစိုက်ပျိုးရေးသိပ္ပံဘွဲ့ ဒေါက်တာမောင်မောင်တာ၊ ဒေါ်မို့မို့၊ ဒေါ်ခန့်စန္ဒာထက် စသည်တို့နှင့် (ကျန်သွားသူများ မမှတ်မိ၍ ခွင့်လွှတ်ပါ) သစ်တောပါရဂူဘွဲ့များ ဒေါက်တာညီညီကျော်၊ ဒေါက်တာ မင်းသန့်စင် (ကွယ်လွန်)၊ ဒေါက်တာဆန်းဦး၊ ဒေါက်တာစံသွင်၊ မဟာသိပ္ပံ (သစ် တောပညာ) ဘွဲ့ရ ပေါင်းများစွာနှင့် မွေးမြူရေးဆိုင်ရာ ဆေးတက္က သိုလ်မှ ဒေါက်တာ အောင်အောင်တို့ ပါရဂူဘွဲ့ရရှိခဲ့ကြပါသည်။နောက်တက္က သိုလ်များမှာ ဘွန်းတက္ကသိုလ် (University of Bonn) ဒေါက်တာကျော်ကျော်ဝင်း ပါရဂူဘွဲ့ ရခဲ့ပါသည်၊ ဂီးဆင့် တက္ကသိုလ် (Justus Liebig University of Giessen) ဒေါက်တာခင်မာချို၊ ဒေါက်တာသိင်္ဂီမြင့်၊ ဒေါက်တာအေးမိုးစံတို့ ပါရဂူဘွဲ့ ရခဲ့ပါသည်။ ဟန်နိုဘာတက္ကသိုလ် (Leibniz University of Hannover) ဒေါက်တာအေးအေးသွဲ့၊ ဒေါက်တာ စံရွှေမြင့်၊ မဟာစိုက်ပျိုးရေးသိပ္ပံ - ဒေါ်နီနီထိန်၊ ဒေါက်တာ သန္တာညီ၊ ဒေါက်တာ မင်းဇာ နည်အောင် စသည်တို့အပြင် မွေးမြူကုသရေးမှ ဒေါက်တာကျော်ဆန်း၊ ဒေါက်တာရဲထွဋ်အောင် တို့ ပါရဂူဘွဲ့ ရရှိခဲ့ပါသည်။ ကိုလုံးအသုံးချသိပ္ပံတက္က သိုလ် (Colonge University of Applied Science) မှ ဒေါက်တာ ခင်ဇာကျော်၊ ကားရှူးနည်းပညာအဆင့်မြင့်သိပ္ပံ (Karlsruhe Institute of Technology – KIT) မှ ဦးနေမျိုး၊ အခြားတက္ကသိုလ်များစွာမှ ဦးကြည်စိုး၊ ဦးကိုကိုလွင်၊ ဦးဘုန်းနေထွန်း စသည်ဖြင့်  မဟာသိပ္ပံ၊ ပါရဂူဘွဲ့များစွာ ရရှိခဲ့ပါသည်။ (ကျန်သွားသူများ အမည်မမှတ်မိတာ ကို ခွင့်လွတ်ပေးပါရန်)

ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံကို ဂျာမန်အပြည်ပြည်ဆိုင်နည်းပညာ အကူအ ညီပေးရေးအဖွဲ့ (German Aca-demic Exchange Service - DAAD) က စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေး၊ သစ် တော နှင့် ဆက်စပ်ဘာသာရပ်များကို ယနေ့အထိ ပညာသင်ဆုများစွာပေးပြီး သင်ကြားပေးခဲ့ရာ အလွန်ကျေးဇူးတင်စရာ ကောင်းလှပါ သည်။ ယခု ထိုနိုင်ငံ၏ ငွေကြေးထောက်ပံ့မှုဖြင့် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၊ ထိုင်း ငုယင်စိုက်ပျိုးရေး နှင့်သစ် တော တက္ကသိုလ် (Thai Nguyen University of Agriculture and Forestry, Vietnam) တွင် မဟာ သိပ္ပံပညာ ကမ်းလှမ်းရာ ဗီယက်နမ်သို့ မြန်မာကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူများ သွားရောက် သင်ကြား နေရပါပြီ။

ကျွန်တော့်တက္ကသိုလ်မှ သင်ကြားနေသည့် စနစ်များမှ မြန်မာနိုင်ငံ အတွက်စိတ်ကူးတစ်ခုရရှိခဲ့ပါသည်၊
ဘွဲ့ကြို၊ ဘွဲ့လွန်သင်တန်းများတွင် ဂျာမာန်စာ (German Program)၊ အင်္ဂလိပ်စာ (English Program)  အစီအစဉ် ၂-ခုရှိပါသည်၊ ကြိုက်နှစ် သက်ရာ ပုံစံကို နိုင်ငံတကာ ကျောင်း သား၊ ကျောင်းသူများ (Inter-national Students) အဆင်ပြေစေရန်အတွက် စီစဉ်ထားခြင်း ဖြစ်ပါ သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင်လည်း လက်ရှိ အင်္ဂလိပ်လို သင်ကြားသည့် ပုစံ အပြင် ကျွန်တော် တို့ ခေတ်တုန်းကလို မြန်မာလို သင်သည့်  အစီအစဉ် တစ်ခုပါထည့်သွင်းလိုက်ပါက ကျောင်း သား၊ ကျောင်းသူများ စိတ် ကြိုက် ရွေးချယ်ခွင့် ရမလားဟူ၍ပါ၊ 
အတွေးစ တစ်ခုပါ။

ကျွန်တော်တို့ ခြေလှမ်းပေါင်းများစွာ အပြေးလိုက်ရပါဦးမည်။ စိတ် ဓာတ် ကျစရာမလိုပါ။ နောင်တစ်ချိန် ဟိုအရင် ၁၉၆၂ ခုနှစ်မတိုင်မီ ထိုင်း၊ မလေးရှားမှ ကျောင်းသားများ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်သို့ လာရောက်သင်ကြားခဲ့ရသလို ပြန်ဖြစ်အောင် ကျွန်တော်တို့ ကြိုးစားရပါမည်။ တစ်ဦးတယောက်အားနှင့် ယူသော်မရ၊ စုပေါင်းအားနှင့် ယူပါက မလွဲ မသွေရောက်ရှိလာပါမည်။ ကျန်နိုင်ငံများမှ စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေး တက္က သိုလ်များအကြောင်း ဆက်လက်ရေးသားပါဦးမည်။

ဒေါက်တာမျိုးကြွယ်