မျက်မှောက်ခေတ်စိုက်ပျိုးရေးစနစ်နှင့် စက်မှုလယ်ယာစနစ်သို့ပြောင်းလဲမှု

မှောက်‌ခေတ်တွင် ကျင့် သုံးလျက်ရှိသောစိုက်ပျိုး ရေးစနစ်သည် နည်းပညာတိုးတက်မှု၊ ရေရှည် တည်တံ့စေသည့် အလေ့ အကျင့်များ၊ဆန်းသစ်တီထွင်သော စိုက်ပျိုးရေးနည်းစနစ်များကို  ပေါင်း စပ်ခြင်းဖြင့် အရှိန်အဟုန် တိုးတက်လျက်ရှိပြီး သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိ ခိုက်မှုကို လျော့ပါးစေရုံမက သဘာဝ အရင်းအမြစ်များကို ထိန်းသိမ်းနိုင်ပြီးကျေးလက်အသက်မွေးဝမ်းကြောင်းလုပ်ငန်းများကိုအထောက် အပံ့ ပေးနိုင်သော ရေရှည်တည်တံ့သော စိုက်ပျိုးရေးအလေ့အကျင့်များကို အလေးထားလုပ်ဆောင်လာကြ ပါသည်။ အဆိုပါစနစ်တွင် Pre-cision Agriculture ဟု ခေါ်သည့် တိကျသောစိုက်ပျိုးရေး အလေ့အ ကျင့် များကို လုပ်‌ဆောင်နိုင်ရန် GPS ကဲ့သို့သော အာရုံခံကိရိယာများ၊ ဒရုန်းများနှင့် ဒေတာခွဲခြမ်း စိတ်ဖြာမှု ကဲ့သို့သော နည်းပညာများကို အသုံး ပြုပြီး တောင်သူများမှ ရေ၊ ဓာတ်မြေသြဇာနှင့် ပိုးသတ်ဆေးများကဲ့သို့ သွင်းအားစုများကို ပိုမိုထိရောက်စွာ အသုံးချနိုင်စေခြင်းဖြင့် အထွက်နှုန်းပိုတိုးလာစေကာ သဘာဝပတ်ဝန်း ကျင်ထိခိုက်မှုကိုလည်း လျော့နည်းလာစေလိမ့်မည်ဖြစ်သည်။

ထို့အပြင် ပိုးမွှားများ/ပေါင်းသတ်ဆေးဒဏ် ခံနိုင်ရည်ရှိစေရန်နှင့် အာ ဟာရပါဝင်မှုကို မြှင့်တင်ပေးသည့် မျိုးဗီဇ ပြုပြင်ထားသောသီးနှံများကို မိတ်ဆက်အသုံးပြုလာကြသည့် အတွက်  ဇီဝနည်း ပညာနှင့် မျိုးရိုးဗီဇဆိုင်ရာနည်းပညာများသည် ခေတ်မီစိုက်ပျိုးရေးစနစ်တွင် အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်လျက်ရှိပြီး အဆိုပါနည်းပညာများသည် ပိုး မွှားများ၊ ရောဂါများနှင့် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု စသည့် စိန်ခေါ်မှုများကို ဖြေရှင်းနိုင်ပါသည်။ 

 Hydroponics, aeroponics, or aquaponics တို့ကဲ့သို့ သဘာဝပတ် ဝန်းကျင်ကို လိုက်လျော ညီထွေဖြစ်စေသည့် စိုက်ပျိုးရေးစနစ်များတွင် Vertical farming စနစ်ဖြင့် အသုံးပြုစိုက်ပျိုးခြင်းဖြင့်လည်း တစ်နှစ်ပတ်လုံး ထုတ်လုပ်စိုက်ပျိုးနိုင်သဖြင့် အထွက်နှုန်းမြင့်မားပြီး မိရိုးဖလာစိုက်ပျိုးခြင်းနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ရေသုံးစွဲမှု ပိုမိုလျော့နည်းစေပါသည်။ အိမ်ခေါင်မိုးများ၊ မြေလွတ်မြေကွက်များနှင့် အထပ်လိုက် စိုက်ပျိုးသည့်စနစ်ဖြင့် စိုက်ပျိုး၍ရနိုင်မည့်နေရာများကို အသုံးချ၍ မြို့ပြတစ်ဝိုက်တွင် စိုက်ပျိုးခြင်းဖြင့်လည်း စားနပ် ရိက္ခာဖူလုံမှုကို မြှင့်တင်စေရုံမက စားနပ်ရိက္ခာသယ်ပို့စရိတ်ကို လျှော့ ချနိုင်ပြီး မြို့ပြစီးပွားရေး ဆိုင်ရာအခွင့်အလမ်းများကို တိုးတက်လာစေနိုင်ပါသည်။

 Blockchain၊ Artificial In-telligence(AI)နှင့် Internet of Things (IoT) ကဲ့သို့သော ဒစ်ဂျစ်တယ် နည်းပညာများကို ထောက်ပံ့ရေးကွင်းဆက်များ ထင်သာမြင်သာရှိမှု၊ ခြေရာခံနိုင်မှုနှင့် ဆုံးဖြတ်ချက်များ ချမှတ်နိုင်မှုစသည့်နယ်ပယ်များ ၌ တိုးတက်လာစေရန် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းများတွင် ပိုမိုအသုံးပြုလာခြင်းဖြင့် တောင်သူများအနေဖြင့် သီးနှံများကို စောင့်ကြည့်ခြင်း၊ စွမ်း အားစုအရင်းအမြစ်များကို စီမံခန့်ခွဲခြင်းနှင့် စျေးကွက်များနှင့် ပိုမိုထိရောက်စွာ ချိတ်ဆက်ခြင်း တို့ကို ထိရောက်စွာ လုပ်ဆောင်လာနိုင်စေ
ပါသည်။

 ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု၏ အကျိုးသက်ရောက်မှုကြောင့် ဆိုးဝါးသောရာသီဥတုအခြေအနေများကို ခံနိုင် ရည်ရှိစေရန်၊ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့ထုတ်လွှတ်မှုကို လျှော့ချရန်အတွက် ပြောင်းလဲနေသော ပတ်ဝန်းကျင် အခြေအနေများနှင့် လိုက်လျောညီ ထွေဖြစ်စေရန်အတွက် ရာသီဉတုနှင့်အံဝင်ခွင်ကျရှိသည့် ခေတ်မီ စိုက် ပျိုးရေး အလေ့အကျင့် များကိုလည်း ပိုမိုအာရုံစိုက်လုပ်ဆောင်လာကြသည်ကို တွေ့ရှိရပါသည်။ 

ယေဘုယျအားဖြင့် မျက်မှောက်ခေတ်တွင်ကျင့်သုံးလျက်ရှိသော နည်းပညာဆန်းသစ်တီထွင်မှုများ နှင့်ပေါင်းစပ်ထားသည့် စိုက်ပျိုးရေးစနစ်သည် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်နှင့် လူမှုရေးဆိုင်ရာစိန်ခေါ်မှုများကို ဖြေရှင်းရင်ဆိုင်ရာတွင် အထောက်အကူဖြစ်စေနိုင်သည်ဖြစ်ရာ ကုန်ထုတ်စွမ်းအားမြှင့်တက်စေပြီး ရေရှည် တည်တံ့ခိုင်မြဲနိုင်သည့် စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍကို အကောင်အထည်ဖော်ရာတွင် လက်မှုလယ်ယာမှ စက်မှု လယ်ယာစနစ် သို့ အသွင်ကူးပြောင်းရေးသည် များစွာအရေးကြီးပါသည်။

စက်မှုလယ်ယာစနစ်သည် စိုက်ပျိုး ရေးကဏ္ဍ ထုတ်လုပ်မှုစွမ်းအား ပိုမိုတိုးတက်လာစေခြင်း၊ စွမ်းဆောင်ရည်မြင့်မားပြီး ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲလာစေခြင်းတို့တွင် အဓိက ပါဝင်ပတ်သက်လျက်ရှိပါသည်။ ထို့အပြင် ကမ္ဘာ့လူဦးရေတိုးမြင့်လာသည်နှင့်အမျှ စားနပ်ရိက္ခာလိုအပ်ချက်လည်း တစ်စတစ်စ များပြားလာလျက်ရှိရာ ခေတ်မီပြီး ရိုးရှင်းလွယ်ကူသော စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာ အလေ့အကျင့်ကောင်းများကို ကျင့်သုံးနိုင်ရန်မှာလည်း များစွာ အရေးကြီးပါသည်။ စက်မှုလယ်ယာကဏ္ဍ ဖွံ့ဖြိုး တိုး တက်လာခြင်းကြောင့် အဆိုပါစိန် ခေါ်မှုများကို ရင်ဆိုင်ဖြေရှင်းနိုင်မည့်အပြင် စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံမှုရှိစေရန်အတွက်လည်း တစ်ဖက်တစ်လမ်းမှ အထောက်အပံ့ဖြစ်စေနိုင်ပါသည်။

မြေပြုပြင်ခြင်းမှသည် ဈေးကွက်သို့ ဖြန့်ဖြူးသည့်လုပ်ငန်းစဉ်များအထိ စက်ကိရိယာများဖြင့် ဆောင် ရွက်ခြင်းဖြင့်  ကုန်ထုတ်စွမ်းအားမြင့်မားလာစေခြင်း၊ လုပ်သားရှားပါးမှုအခက်အခဲအား ဖြေရှင်းပေးနိုင်ခြင်း၊ ဓာတ်မြေသြဇာနှင့် ပိုးသတ်ဆေးကဲ့သို့သော စိုက်ပျိုးရေးအရင်းအမြစ်စွမ်းအားစုများအား တိကျထိရောက် စွာအသုံးချနိုင်ခြင်း၊ လုပ်ကွက်ငယ်လယ်ယာမြေများမှ စီးပွားဖြစ် စိုက် ပျိုးထုတ်လုပ်နိုင်သော လယ်ကွက် ကြီးများအထိ လိုက်လျောညီထွေဖြစ်စေနိုင်ခြင်း၊ GPS ၊ အာရုံခံကိရိယာများနှင့် အချက်အလက်ခွဲခြမ်း စိတ်ဖြာမှုကဲ့သို့သော အဆင့်မြင့်နည်းပညာများကို ပေါင်းစပ်အသုံးချခြင်းဖြင့် အချက်အလက်များကို အသုံးချ၍ ဆုံးဖြတ်ချက်ချခြင်းနှင့် ပိုမိုကောင်းမွန်သော လယ် ယာစီမံခန့်ခွဲမှုတို့ကို လုပ်ဆောင်နိုင်စေခြင်း စသည့် အားသာချက်များကို စက်မှုလယ်ယာစနစ်သို့ ကူးပြောင်းကျင့်သုံးခြင်းဖြင့် မလွဲမသွေရရှိနိုင်မည်ဖြစ် ပါသည်။

 စက်ကိရိယာများအတွက် ကနဦး ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှု ကုန်ကျစရိတ်သည် မြင့်မားနိုင်သည့်အတွက် လုပ် ကွက်ငယ်တောင်သူများအနေဖြင့်  ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရာတွင် အခက်အခဲဖြစ်စေနိုင်ခြင်း၊ စက်ကိရိယာများ ပုံမှန် ထိန်း သိမ်းပြုပြင်ရေးအတွက်ကုန်ကျ စရိတ် နှင့် နည်းပညာလိုအပ်ခြင်း၊စက်မှုလယ်ယာစနစ်သည် ရုပ်ကြွင်း လောင်စာများအပေါ် မှီခိုအားထားနေရပြီး လောင်စာဆီ စျေးနှုန်းအတက်အကျနှင့် ရုပ်ကြွင်းလောင် စာများတိုးမြှင့်အသုံးပြုရခြင်းကြောင့် မြေဆီလွှာသိပ်သည်းခြင်း နှင့် ဂေဟစနစ်ကို ထိခိုက်စေနိုင်ခြင်း စသည့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ ထိခိုက်ပျက်စီးမှုကို ဖြစ်စေနိုင်ခြင်း စသည့် အဟန့်အတားများ ရှိနိုင်ခြင်း၊ တောင်သူများနှင့် လုပ် သားများအား  စက်ကိရိယာများကို ထိရောက်စွာ မောင်းနှင်အသုံးချတတ်စေရန်အတွက် လေ့ကျင့်သင် ကြားပေးရန်လိုအပ်ခြင်း စသည့် အားနည်းချက်များကိုလည်း တွေ့ ကြုံ ရနိုင်ပါသည်။ 

အဆိုပါအားနည်းချက်များကြုံတွေ့ ရနိုင်သည့်နည်းတူ စက်မှုလယ်ယာစနစ်သို့ ပြောင်းလဲကျင့်သုံး ခြင်းဖြင့် ကုန်ထုတ်စွမ်းအားကို တိုးမြှင့်စေနိုင်သဖြင့် စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံရေးနှင့် စီး ပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုတို့ အတွက် အထောက်အကူပြုစေနိုင်သည့် အခွင့်အလမ်းများကိုလည်း ရရှိစေနိုင်ပါသည်။ တောင်သူများအနေ ဖြင့် လယ်ယာသုံးစက်ကိရိယာများအား တွင်တွင်ကျယ်ကျယ် အသုံးပြုလာနိုင်စေရန်အတွက် လိုအပ်သည့် ထောက်ပံ့မှုများနှင့် အတိုးနည်းချေး ငွေများကဲ့သို့သော ငွေကြေးဆိုင်ရာပံ့ပိုးမှုအစီအစဉ်များ စသည့် မက်လုံး များပံ့ပိုးပေးခြင်း၊ နည်းပညာဆိုင်ရာအကူအညီများပေးခြင်း၊ အကျိုးရှိထိရောက်မှုရှိစေသည့် စက်ကိရိယာ များ တစ်ပိုင်တစ်နိုင်ထုတ်လုပ်ဖြန့် ဖြူးမှုကို အားပေးရန်အတွက် လယ် ယာသုံးစက်ကိရိယာထုတ်လုပ်သူများ အတွက် အခွန်မက်လုံးများပေးခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်ပေးခြင်းဖြင့်လည်း စက်မှုလယ်ယာစနစ်သို့ ကူး ပြောင်းဆောင်ရွက်ရာတွင် တစ်ဖက်တစ်လမ်းမှ အထောက်အကူပြုစေနိုင်ပါသည်။ကုန်ထုတ်စွမ်းအား ကောင်းမွန်လာစေခြင်းဖြင့် ပြည် တွင်းနှင့် နိုင်ငံတကာဈေးကွက်များတွင် တောင်သူများ၏ ယှဉ်ပြိုင်နိုင်စွမ်း ကို မြှင့်တင်နိုင်ပြီး ဝင်ငွေတိုးမြင့်လာစေနိုင်သကဲ့သို့ သုတေသနနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးလုပ်ငန်းများတွင် ထပ်မံ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုပြုလုပ်ခြင်းဖြင့် စက်မှုလယ်ယာနည်းပညာများ တီထွင်ဆန်းသစ်မှုများကြောင့် လက်ရှိ စိုက်ပျိုးရေးစနစ်၌ တွေ့ကြုံနေရသောစိန်ခေါ်မှုများကိုထိရောက် စွာဖြေရှင်းနိုင်မည့်အခွင့်အလမ်းများ လည်း တိုးတက်လာစေမည်ဖြစ်ပါ သည်။

 သို့ဖြစ်ပါ၍ စက်မှုလယ်ယာကဏ္ဍကို အဆင့်မြှင့်တင်ရာတွင် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ တောင်သူများ ရင်ဆိုင် နေရသော ထူးခြားသောစိန်ခေါ်မှုများကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းနိုင်သည့် ဘက်စုံပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများကို လုပ်ဆောင်ရန်လိုအပ်သလို ခေတ်မီစိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းအတွက် ရိုးရှင်းပြီး မရှိမဖြစ်လိုအပ်သောဝန်းကျင် တစ်ရပ်ကို ဖန်တီးနိုင်ရေးအတွက် အစိုးရ၊ စက်မှုလုပ်ငန်းရှင်များနှင့် တောင်သူများ၏ ပူးပေါင်းအားထုတ်မှု များဖြင့် စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍကို  ထိရောက်ပြီး ရေရှည်တည်တံ့သော စက်မှုလယ်ယာစနစ် ကျင့်သုံးနိုင်သည့် အခြေအနေအဖြစ်သို့ရောက်ရှိအောင် အဖက်ဖက်မှ ဝိုင်းဝန်းတွန်း အားပေးဆောင်ရွက်ရန်  လိုအပ်ပါကြောင်း ရေးသားတင်ပြလိုက်ရပါ သည်။

အေးအေးသက်(စက်မှုလယ်ယာ)

Analysis_Opportunities_Constraints_for_Production_Income_Growth_in_Rural_Myanmar_IFPRI_ENG_Jan2021.pdf , ChatGPT