စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးပညာနှင့် နိုင်ငံတကာ စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး တက္ကသိုလ်များ (အပိုင်း-၂၃) ၊ ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံး စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးတက္ကသိုလ်များ စံသတ်မှတ်ခြင်း (အပိုင်း -၆)

(ယခင်အပတ်မှအဆက်)

စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးတက္ကသိုလ်များ အပါအဝင် နိုင်ငံတကာ ထိပ်တန်းတက္ကသိုလ်များ (World-Class Top Universities) ကမ္ဘာကျော်ဖြစ်နေရခြင်း နောက်အကြောင်းရင်းတစ်ခုမှာ -

(င) တက္ကသိုလ် ငွေပဒေသာပင် (Endowment Funds) များပြားစွာရှိခြင်း 

နိုင်ငံတကာ အစိုးရ၊ ပုဂ္ဂလိက တက္ကသိုလ်များ တွင် ရန်ပုံငွေအများဆုံးရှိသော တက္ကသိုလ်များမှာ အမေရိကန်နိုင်ငံ ရှိတက္ကသိုလ်များက အများဆုံးဖြစ်ပြီး ပုဂ္ဂလိက ဟားဗတ်တက္ကသိုလ် (Harvard Private University) အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၀ ဒသမ ၇ ဘီလီယန်ခန့်၊ တက္ကဆက်ပြည်နယ်ရှိ တက္ကသိုလ်များကို စုပေါင်းထားသော တက္ကဆက် တက္ကသိုလ်စနစ် (Texas University System – Cluster universities in Texas State, US) အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၄၀ ဘီလီယံကျော်၊ ပုဂ္ဂလိကစတန်းဖို့ တက္ကသိုလ် (Stanford Private University) အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃၆ ဒသမ ၅ ဘီလီယန်ခန့်၊ အခြားနိုင်ငံများတွင် ယူကေနိုင်ငံ ကိန်းဘရစ်တက္ကသိုလ် (Cambridge University, UK) အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၁၁ ဒသမ ၇ ဘီလီယန်ခန့်၊ တရုတ်နိုင်ငံ ဆင်ဟွာတက္ကသိုလ် (Tsinghua University, China)အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၇ ဒသမ ၅ ဘီလီယန်ခန့်၊ ဂျပန်နိုင်ငံ တိုကျိုတက္ကသိုလ် (University of Tokyo, Japan) အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄ ဒသမ ၀ ဘီလီယန်ခန့် စသည်တို့ ရှိကြပါသည်။(နမူနာယူနိုင်ရန်ဖြစ်ပါသည်။)

ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်းတက္ကသိုလ်များတွင် အလှူငွေ/ရန်ပုံငွေသုံးစွဲမှုများ(Uses of Endowment Funds in Universities)

တက္ကသိုလ်များအတွက် အလှူငွေသည်တက္ကသိုလ်ငွေကြေးသုံးစွဲမှုဆိုင်ရာ တည်ငြိမ်မှု၊ လေးစားရမှုနှင့် ရေရှည်စီမံခန့်ခွဲမှုအတွက် အလွန်အရေးကြီးပါသည်။ ဤအလှူငွေများကို အောက်ပါနည်းလမ်းများဖြင့် အသုံးပြုနိုင်ပါသည်-

(က) ထူးချွန်ပညာသင်ဆုနှင့် သင်ကြားရေး အားပေးထောက်ပံ့မှု (Scholarships and Financial Aid) – ငွေကြေးချို့တဲ့သောကျောင်းသားများ ပညာသင်ကြားခွင့် ရရှိစေရန် အထောက်အပံ့ပေးသည်။ ကျွန်တော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံတစ်ကျောင်းတည်းသော ရေဆင်းစိုက်ပျိုးရေးတက္ကသိုလ် လက်ရှိ ဝင်ခွင့်ရွေးချယ်မှုမှာ တက္ကသိုလ်ဝင်တန်း ရရှိသော အမှတ်နှင့်တက္ကသိုလ်ဝင်ခွင့်ကိုလက်ရှိမူဝါဒအရ အဆုံးအဖြတ်ပေးနေသဖြင့်တက္ကသိုလ် နှင့်လိုက်ဖက်သော ကျေးလက်ဒေသနေသူများ၊ တောင်သူလယ်သမား သားသမီး များ ဖြစ်သော်လည်း အမှတ်မမီ၍လည်းကောင်း၊ ဝေးလံခေါင်ဖျား အရပ်ဖြစ်နေ၍ လည်းကောင်း၊ ငွေကြေးမတတ်နိုင်၍ လည်းကောင်း၊ စိုက်ပျိုးရေးဘာသာရပ်ကို ဝါသနာပါသော်လည်း တက္ကသိုလ်သို့မတက်ရောက်နိုင်ကြပါ။

နောင်တွင်မူစိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးတက္ကသိုလ် နောက်တစ်ကျောင်းဖွင့်၍လည်းကောင်း၊ ထောက်ပံ့ကြေးငွေ (Stipend) ပေး၍လည်းကောင်း၊ (ထူးချွန်ပညာသင်ဆုနှင့် မတူညီ ပါ။)၊ ဝေးလံခေါင်ဖျားအရပ် ဒေသများအတွက် ခွဲတမ်း (Quota) ပေး၍ လည်းကောင်း၊ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်ဟူ၍ကြားသိရပါသည်။ ထောက်ပံ့ကြေးငွေသည် ငွေကြေး ချို့တဲ့သော ကျောင်းသား/ကျောင်းသူများကို ပေးအပ်ခြင်းဖြစ်ပါသည်၊ ဉာဏ်ရည် ကောင်းသော ကျောင်းသား/သူများလာရောက်ပညာသင်ကြားရန်အတွက်မူ ထိုက်တန် သော ထူးချွန်ပညာသင်ဆု(scholarships)ပေးအပ်၍နိုင်ငံအဝှမ်းရှိ တက္ကသိုလ်ဝင်တန်း အောင်မြင်သူ အတော်ဆုံးကျောင်းသား/သူများ (မြန်မာ နိုင်ငံတွင်တော့ စာတော်သူ အများစုက ဆေးတက္ကသိုလ်သို့သွားကြ၊မိဘများကလည်း ဂုဏ်ယူလေ့ရှိနေဆဲဖြစ် နေပါသေးသည်။)ထိုအထဲမှ စိုက်ပျိုး၊မွေးမြူရေးပညာရပ်များ သင်ယူစေရန် ဆွဲဆောင် ရပါမည်။ နိုင်ငံတကာတွင် ဤကဲ့သို့ ပြုလုပ်ပါသည်။ တစ်ကမ္ဘာလုံးမှ ထူးချွန်သူများကို မဟာဘွဲ့၊ ပါရဂူ၊ ဘွဲ့လွန်ပါရဂူ (Post-doctoral fellows)များအထိ ပညာရှင်ကြေး များစွာပေးဖိတ်ခေါ်ပြီးသူတို့နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက်လိုအပ်နေသော သုတေသန များပြုလုပ်ခိုင်းကာ ဆက်တိုက်တိုးတက်သွားပါ တော့သည်။

(ခ) ပါမောက္ခများ၏ လစာနှင့် သုတေသနများ (Faculty Salaries and Research) –  ဤရန်ပုံငွေများဖြင့် ထူးချွန်သော ထိပ်တန်းရောက် ဆရာ/ဆရာမကြီးများနှင့် ထူးချွန် သုတေသနပညာရှင်များကို ဆွဲဆောင်ရန် အသုံးပြုလေ့ရှိကြပါသည်။

(ဂ) အဆောက်အအုံနှင့် ထောက်ပံ့မှုစနစ်များ (Infrastructure and Facilities) – စာကြည့်တိုက်များ၊ သုတေသနဌာနများ၊ အဆောင်များကို တည်ဆောက်ခြင်းနှင့် ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းခြင်းကို ဤရန်ပုံငွေများဖြင့် တက္ကသိုလ် အတွက် အသုံးပြုပါသည်။

(ဃ) ပညာရေးအစီအစဉ်များ (Academic Programs)– နှစ်စဉ်ဘာသာရပ် အသစ်များ၊ဘာသာပေါင်းစုံဆက်စပ်(Inter-disciplinary/Multidisciplinary Approaches) လေ့လာသင်ကြားမှုများကို ဤရန်ပုံငွေများဖြင့် ထောက်ပံ့ခြင်း ပြုလုပ်လေ့ရှိပါသည်။

(င) နည်းပညာနှင့် ဆန်းသစ်မှုများ (Technology and Innovation) –  ဤ ရန်ပုံငွေများဖြင့် နောက်ဆုံးပေါ်နည်းပညာများနှင့်သုတေသနနည်းစနစ်များ၊ ကွင်းနှင့် ဓာတ်ခွဲခန်း သုတေသနများ (Field and Laboratory Research) အတွက် ကိရိယာ များတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံခြင်း ပြုလုပ်နိုင်ပါသည်။

(စ) ကျောင်းသားဝန်ဆောင်မှုနှင့် အဖွဲ့အစည်းများ (Student Services and Extracurricular)–ဘွဲ့ရပြီးလျှင်အလုပ်အကိုင်ရရှိရန်လမ်းညွန်ပေးမှု (Career Counseling Services)၊ ကျောင်းသား/သူများ၏ စိတ်ကျန်းမာရေး ဝန်ဆောင်မှုများ (Mental Health Services) နှင့် ကျောင်းသားဘဝက အတွေ့အကြုံရအောင် ဆောင်ရွက်ရ သော အဖွဲ့အစည်းများ (Student Organizations) ကို တိုးတက်စေရန် ဤရန်ပုံငွေ များက အားပေးကူညီပေးပါသည်။ 

ကျွန်တော်တို့ကျောင်းသားဘဝကတည်းက  ရေဆင်းရှိတက္ကသိုလ်နှင့် အခြားတက္ကသိုလ်များ မတူညီသည့်အချက်မှာ ကျောင်းသား/ကျောင်းသူများအားလုံးနီးပါး အဆောင်နေခွင့်ရသည့်အတွက် သူငယ်ချင်း အချင်းချင်း ချစ်ကြည်ရင်းနှီးမှု၊ မြန်မာ တစ်နိုင်ငံလုံးရှိ တိုင်းရင်းသား အားလုံးနှင့် ခင်မင်ရသော အခွင့်အရေး၊ အားကစား၊ အနုပညာ၊ ဗုဒ္ဓဘာသာအသင်း၊ စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးအသင်း၊ အဆောင်သာယာရေး ကော်မတီစသည်တို့သာတူညီမျှ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခွင့်ရသည့်အတွက် အတွေ့အကြုံများစွာ ရရှိခြင်းက ခေါင်းဆောင်မှုစွမ်းရည် (Leadership Skill)၊ အဖွဲ့အစည်းနှင့် ဆောင်ရွက်နိုင်စွမ်းရည်(Teamwork Skill)များစွာရရှိပြီး လုပ်ငန်းခွင်သို့ရောက်ရှိသော အခါ ဦးဆောင်မှုကိုပေးနိုင်ပါသည်။

ကျောင်းဆောင်ကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ နိုင်ငံတကာ တက္ကသိုလ်အများစုတွင် အစိုးရမှ ကြီးကြပ်ပေးမှုမပြုလုပ်တော့ပါ၊ အဆောင်စားသောက်ရေး စီမံခန့်ခွဲရေးပြုလုပ်သည့် အဖွဲ့များ၊ အဆောင်မှူးများ အပါအဝင် ပုဂ္ဂလိက ကဏ္ဍမှသာ ဆောင်ရွက်နေပါသည်။ အဆောင်မှူး၊အဆောင်နည်းပြများသည်သင်ကြားရေးကျောင်းဆရာများ မဟုတ်တော့ဘဲ သီးသန့်ဝန်ထမ်းများသာဖြစ်ကြပါသည်။ တစ်ချို့အဆောင်များတွင် ကြီးကြပ်ပေးမှု သာပြုလုပ်ကြပြီးအစားအသောက်ကျွေးမွေးမှုကိုကန်ထရိုက်စနစ်(Contract System) ဖြင့် ပြုလုပ်နေကြပါသည်။

၁၉၈၇-ခုနှစ်က ကျွန်တော် ဩစတေလျနိုင်ငံ ကွင်းစလန်တက္ကသိုလ် တွင် မဟာစိုက်ပျိုးရေးသိပ္ပံသင်တန်းတက်တော့တစ်ရက် ၃ ကြိမ်ကျွေးသည့်အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကျောင်းသားများအဆောင် (International House) (တက္ကသိုလ် သင်ကြားရေး ကျောင်းဆရာများက ကြီးကြပ်ခြင်း မပြုပါ) တွင်တောင် တစ်လ အဆောင်ခ ဈေးကြီး၍မနေဘဲ အဆောင်နေခွင့်သီးသန့်ရှိသည့် ပုဂ္ဂလိက အဆောင်မှာနေပြီး စုစုပေါင်းမီးဖို (Common Kitchen) တွင် မိမိဘာသာချက်စားပြီးနေခဲ့ပါသည်။

တစ်ဖန် ၂၀၀၁-ခုနှစ် ဂျာမနီနိုင်ငံ ကက်ဆယ်တက္ကသိုလ်တွင် ပါရဂူဘွဲ့သင်တန်း တက်တော့ သုတေသနဌာနတစ်ခု၏ ရန်ပုံငွေအဆောင်မှာ နေထိုင်ရင်း မိမိကိုယ်တိုင် ချက်စား နေထိုင်ခဲ့ပါသည်၊ ဂျာမနီတက္ကသိုလ်များ အားလုံး၏ စနစ်က တနင်္လာမှ စနေနေ့အထိ နေ့လယ်စာကို ပြင်ပဈေးထက် တစ်ဝက်ခန့်သက်သာသော ဈေးနှုန်းများဖြင့် ကျောင်းသားများ စုပေါင်းဆုံရာနေရာ (သူတို့အခေါ် Student Mensa) တွင် စီစဉ်ထားသော နေ့လယ်စာပုံစံ (Set Menu) အမျိုးမျိုးဖြင့် ရောင်းချပေးခြင်း ဖြစ်ပါသည်၊ ကျောင်းသား အများစုမှာ နေ့လယ်စာကို ဤနေရာမှာဘဲ အပန်းဖြေရင်း စားသောက်ကြပါသည်။ ဆရာနှင့်တပည့်လည်း ဤနေရာမှာပဲ တွေ့ဆုံကြ၊ ဆွေးနွေးကြ လုပ်ငန်းခွင်နေ့လယ်စာ (Working Lunch) လုပ်ကြပါသည်။ ပြည်နယ်အလိုက် ရထား၊ ဘတ်စကားစီးလျှင်လည်း နှစ်ဝက်ကျောင်းသားကတ် (Semester Tickets for Students) ဖြင့် စီးနင်းလိုက်ပါက တက္ကသိုလ်တစ်ခုနှင့်တစ်ခုသွားနိုင်၊ စာသွားသင်နိုင်၊ စာကြည့်တိုက်တွင် စာအုပ်ငှားနိုင်ပါသည်။

(ဆ) ရေရှည်တည်တံ့မှုနှင့် စီးပွားရေးတည်ငြိမ်မှု (Sustainability and Long-Term Growth) –ဤရန်ပုံငွေများသုံးစွဲမှုက ကမ္ဘာကြီး၏ စီးပွားရေးမတည်မငြိမ်မှုများ ကြား မှ တက္ကသိုလ်၏တည်ငြိမ်မှုကို ထိန်းသိမ်းပေးနိုင်ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။

အလှူငွေသည် ကမ္ဘာ့တက္ကသိုလ်အဆင့်သတ်မှတ်မှုအတွက် အရေးကြီးမှု (Why Endowments Funds are important for University Ranking in the World)

(၁) ထိပ်တန်း ဆရာ/ဆရာမကြီးများနှင့် သုတေသနပညာရှင်များကို ဆွဲဆောင်နိုင်ခြင်း (Attracting Top Faculty and Researchers)  ဤရန်ပုံငွေ/အလှူငွေများကြောင့် သူတို့အားပိုမိုကောင်းမွန်သော လစာနှင့် သုတေသနကြေးများကို ထောက်ပံ့နိုင်ပါသည်။

(၂) သုတေသနထွက်ရှိမှု မြှင့်တင်နိုင်ခြင်း (Enhancing Research Output) ဤရန်ပုံငွေ/အလှူငွေများသည် နိုင်ငံအတွက် လိုအပ်လျက် ရှိသော သုတေသန များကို ဆောင်ရွက်နိုင်စေပြီး ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံးတက္ကသိုလ်များ ရွေးချယ်သည့်အဖွဲ့များ၊ ဥပမာ - QS၊ Times   Higher Education စသည့် အဖွဲ့များ၏ ရွေးချယ်မှုစံချိန်များကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်သည်။

(၃) ကျောင်းသားအတွေ့အကြုံ အဆင့်မြှင့်တင်နိုင်ခြင်း (Improving Student Experience) ဤရန်ပုံငွေ/အလှူငွေများကြောင့် ပိုမို  ကောင်းမွန်သော အဆောက် အအုံများ၊ ပညာသင်ဆုများနှင့် ဝန်ဆောင်မှုများဖြင့် ကျောင်းသားကျေနပ်မှုများ တိုးတက်လာမည်။

(၄) နိုင်ငံတကာ မိတ်ဖွဲ့ရေးနှင့် သက်တမ်းရှည်မှု (Global Partnerships and Influence) ဤရန်ပုံငွေ/အလှူငွေများဖြင့် ပိုမိုကောင်းမွန် သော ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများဖြင့် နိုင်ငံ တကာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ တိုးတက်လာမည်။

(၅) ရေရှည်တည်တံ့မှုနှင့် ယှဉ်ပြိုင်နိုင်မှု (Long-Term Stability)  ဤရန်ပုံငွေ/အလှူငွေများကြောင့် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး ပြဿနာများမဖြစ်ခင် ရင်းနှီး မြှုပ်နှံမှုများကို သေချာစီမံနိုင်ပါသည်။

ဤရန်ပုံငွေ/အလှူငွေများ ပေါများသည့် တက္ကသိုလ်များမှာ ဥပမာ - ဟားဗတ် (Harvard)၊ စတန်ဖို့ (Stanford)၊ အောက်စဖို့ (Oxford) စသည့် တက္ကသိုလ်များသည် တစ်သက်တာအထိတောင် ရေရှည်တည်တံ့တည်ရှိနိုင်ပြီး၊ သုတေသန၊ ပညာရေးနှင့် ကျောင်းသား/သူများ ဝန်ဆောင်မှု အစရှိသည်တို့ကို အမြဲတိုးတက်စေရန် အမြဲတမ်း ဆောင်ရွက်နေသည်ကို အတုယူသင့်ပါသည်။

မြန်မာနိုင်ငံရှိ စိုက်ပျိုး၊ မွေးမြူရေးတက္ကသိုလ်များ အပါအဝင် အစိုးရတက္ကသိုလ် အများစုသည် သင်ကြားရေး၊ သုတေသန၊ ဝန်ထမ်းလစာ၊ ငွေလုံးငွေရင်း အသုံးစရိတ်များ အားလုံးနီးနီး နိုင်ငံတော်ဘတ်ဂျက်ကိုသာ မှီခိုနေရသည်ဟု ထင်မြင်မိပါသည်။ ဤကဲ့သို့ ရန်ပုံငွေ/ အလှူငွေများ ရှိသင့်သလောက်ရှိသော်လည်း ဥပမာ - စိုက်ပျိုးရေးဘွဲ့ရ အသင်း ရန်ပုံငွေ (Alumni Funds) အဓိကအသုံးမှာ အငြိမ်းစား ဆရာ/ဆရာမများ အာစရိယ ပူဇော်ပွဲလောက်သာ အများဆုံး အသုံးပြုနေရသည်ကို သတိထားမိပါသည်။ ဂျပန်နိုင်ငံ မစ်ဆုဘီရှိ (Mitsubishi)၊ တရုတ်နိုင်ငံ၊ယုံရှင်းဝါ (Yuntianhua)၊ အလှူရှင်တစ်ဦးချင်း ပေးသည့်ပညာသင်ဆု/ထောက်ပံ့ကြေးများလည်းရသင့်သလောက်ရပေမဲ့ အခြားနိုင်ငံများ ကဲ့သို့ တက္ကသိုလ်ဝင်တန်းအောင် ထိပ်ဆုံးက အတော်ဆုံး ကျောင်းသား/ကျောင်းသူများ ကိုတော့ ဆေးတက္ကသိုလ်လျှောက်ရာမှ စိုက်ပျိုး/မွေးမြူရေးတက္ကသိုလ်များသို့ ပြောင်း လျှောက်ရလောက်အောင် မက်လုံးပေးမည့် (incentive) ပညာသင်ဆုက နည်းပါးနေ သေးသည်ဟု ထင်မြင်မိပါသည်။ တစ်ချို့နိုင်ငံများတွင်တော့ ကျောင်းသား/သူများအား ချေးငွေ (Student Loans) ပထမနှစ်ကတည်း ငွေချေးထားပြီး ဘွဲ့ရလျှင် အလုပ်ပြန်လုပ် ချေးငွေပြန်ဆပ်၊ ပုဂ္ဂလိကစိုက်ပျိုး၊ မွေးမြူရေး ကုမ္ပဏီများက ငွေချေးပေးပြီး ဘွဲ့ရလျှင် ချေးငွေကြေသည်အထိ သူတို့ထံတွင် အလုပ်ပြန်လုပ်ပေးဆိုသည့် စနစ်မျိုးကျင့်သုံးပေး လျှင်ကော လက်တွေ့ကျပါမည်လားဆိုသည်ကို စဉ်းစားရပါမည်။ လိမ်ညာမှုတွေတော့ သတိထားရပါမည်။(ဘွဲ့လက်မှတ်ကို ချေးငွေအကြေပြန်ဆပ်ပြီးမှပေးလျှင်လည်းရမလား မသိပါ)

နိုင်ငံတကာမှ မြန်မာနိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် လူစွမ်းအားအရင်းအမြစ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုစီမံကိန်းများဖြင့် မဟာဘွဲ့၊ ပါရဂူဘွဲ့များပေးအပ်ခဲ့သော်လည်း အစိုးရ ဝန်ထမ်းတစ်ချို့က ပြန်မလာကြသဖြင့် လူ့စွမ်းအားများ၊ ဦးနှောက်ယိုစီးမှုများ (Brain Drain) ဖြစ်ပေါ်ခဲ့၊ ဖြစ်ပေါ်နေဆဲဖြစ်ပါသည်။

(ထိုပညာသင်ဆုများမှာ မြန်မာနိုင်ငံကဲ့သို့ ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး အတွက် ဥပမာ - (ToT – Training of Trainers) တတ်သိလာသောပညာရပ်များကို ပြည်တွင်းတွင်ပြန်လည်ဖြန့်ဝေပေးရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့်ပေးအပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး တစ်ဦးချင်း တော်လွန်း၍ ပေးအပ်ခြင်းမဟုတ်ပါ) 

၁၉၈၈-ခု ကျွန်တော်တို့ မဟာစိုက်ပျိုးရေးသိပ္ပံ သင်ကြားစဉ်ကလည်း ဘွဲ့ရပြီးသူ တစ်ချို့မှာ ပြည်တွင်းသို့ ပြန်မလာတော့ဘဲ နိုင်ငံတကာတွင် ကျန်ရစ်နေခဲ့သူများလည်း ရှိခဲ့ဖူးပါသည်။ 

နိုင်ငံတကာတက္ကသိုလ်များနှင့် အဆင့်ယှဉ်ပြိုင်မှု (Global Universities Ranking) အသာထားဦး ပြည်တွင်းတက္ကသိုလ် အချင်းချင်းယှဉ်ပြိုင်မှုများ၊ ဂုဏ်ပြုဆုပေးမှုများ ပြုလုပ်ပေးမည်ဆိုပါလျှင် ဆရာ/ ဆရာမများ၊ ကျောင်းသား/ကျောင်းသူများ၊ သုတေသန ပညာရှင်များ အချင်းချင်း ကြိုးစားယှဉ်ပြိုင်လာကြမည်ဟု ယုံကြည်မိပါသည်။

(ဆက်ပါဦးမည်)

 ဒေါက်တာမျိုးကြွယ်